Analiza dekana Fakulteta društvenih nauka na univerzitetu Yildirim Beyazit prof.dr. Kudreta Bulbula – na sajtu trt.net.tr
Kriza Evrope
Zamislite za trenutak da u zemlji u kojoj živite se spali 5 hrišćana ili jevreja kakva bi bila vaša reakcija. U namjernom podmetanju požara u Francuskoj 2. oktobra 2017. godine život je izgubilo 5 muslimana od čega troje djece iz Turske. Ili šta bi bilo da se dogodi na desetine napada i paljenja crkvi i sinagoga u vašoj zemlji. Primjera radi, u Njemačkoj su samo u posljednjoj četvrtini 2015. godine ostvareni napadi na 24 džamije.
Naravno da ne želimo da se ovako nešto desi u bilo kojoj zemlji. I postavljanje ovakvih pitanja samo po sebi predstavlja bol. Ovakvi događaji bi trebali da izazovu nepovjerenje, strah i kršenje sloboda u zemljama u kojima živite i trebali bi biti objavljeni u svim svjetskim medijima. Vi kao građani te zemlje hodali bi pognute glave zbog sramote. Ali ne morate biti zabrinuti jer ovi događaji se ne dešavaju u vašim zemljama nego u istaknutim zemljama EU. A to niste svjesni ni vi niti svijet.
Evropa koja je proizvodila vrijednosti
Evropa do skorije vrijeme nije bila ovakva. Posebno zbog bolnog iskustva 2. svjetskog rata postojala je Evropa koja je govorila o saradnji, razumijevanju i međusobnom pomaganju. Ovi pozitivni stavovi su stvorili ideju o osnivanju EU. EU je sa pozitivnim stavovima i idejama uspjela da prevaziđe razarajuće ideologije fašizma i nacizma i da napreduje na putu jačanja demokratskih vrijednosti, ljudskih prava, vladavine prava i razvoja socijalnih i ekonomskih sloboda. I ako danas mnoge od ovih vrijednosti nestaju u Evropi jedna po jedna, ne možemo negirati doprinose EU za uspostavljanje istih. I ako George Friedman u knjizi pod imenom „Evropska kriza“ kaže da uspjeh, koji je postignut u Evropi u periodu od 1945. godine 1991. godine, nije uspjeh Evrope nego da je ovaj uspjeh postignut zbog pritiska SAD-a i Rusije i da je nametnut mir u regiji. Ja ne mislim da je to tačno. Ne možemo zapostaviti činjenicu da je Evropa izvukla pouku iz tragične prošlosti i da je prema tome razvija principijelne politike i pozitivno uticala na cijelu regiju u tom periodu.
Evropa koja gradi bedeme, koja živi u strahu i koja proizvodi nove prijetnje
Ali danas nažalost više ne postoji Evropa koju smo malo prije naveli. Svakim danom se sve više širi neprijateljstvo prema strancima i emigrantima i fašističke i neonacističke stranke dobijaju sve veći broj glasova. Rasističke stranke se nalaze u vladi u brojnim zemljama. Smanjuje se broj zrelih lidera i sve je više političkih lidera bez vizije. Svakodnevni napadi na drugačije, kao i na bogomolje drugih vjerskih skupina širom Evrope, više nemaju ni medijsku vrijednost.
Istraživanja javnog mnijenja pokazuju da se svakim danom povećava diskriminacija prema emigrantima.
Politička partije umjesto pozitivnih politika i razvoja svoje programe su zasnovale na politici protiv emigranata. Kao što je slučaj sa Austrijom političke partije sa obećanjem „Nula emigranata“ mogu da dođu na vlast. I ako se uzme u obzir da takozvana opasnost od emigranata u Austriji nije ni jedna posto u odnosu na Tursku onda se jasno može vidjeti kakav imaginarni strah vlada u Evropi. I samo da dodamo da jedan posto bi značilo samo 35 hiljada izbjeglica od ukupno 3,5 miliona koliko se trenutno nalazi u Turskoj.
Gubitak racionalnosti
Zemlje mogu povremeno ući u ovakve krize. U ovim situacijama državne institucije i lideri sa vizijom sprovode politike kako bi spriječile proširenje ove krize. I ukoliko uspiju spriječe ovu krizu.
Ali kada pogledamo reakcije protiv emigranata, muslimana i Turaka, kao i optužbe protiv ovih grupa za sve što se dešava možemo reći da u Evropi vlada velika kriza normalnog razmišljanja. Možemo reći da je Evropa izgubila racionalnost.
Problemi Evrope se ne smiju prebacivati na emigrante
Ovo je u stvari kriza Evrope. Emigranti, muslimani i Turci već decenijama žive u evropskim zemljama. Danas se nije naglo povećao njihov broj. Niti su emigranti uticali na promjenu načina života u Evropi. Evropa dok je radila na proizvodnji novih vrijednosti pozitivno se odnosila prema emigrantima dok se danas odnosi veoma negativno sa diskriminacijom što znači da je problem sa EU.
Možemo reći da u centru krize koja vlada u Evropi se nalazi ekonomska stagnacija, sve manji uticaj Evrope na međunarodnom polju i problemi oko osnivanja multikulturnog suživota.
Evropa je u prije 2. svjetskog rata ušla u sličnu krizu. Evropski narodi koji nisu mogli da pronađu izlazak iz krize počeli su da optužuju Jevreje za sve probleme. Evropa koja nije bila sposobna da se suoči sa problemima i da ih riješi na adekvatan način okrenula se ka neprijateljstvu prema Jevrejima. Ali sva dešavanja prije rata, kao i nakon toga su pokazala da problemi nisu imali nikakve veze sa Jevrejima. Ali nesposobnost od suočavanja sa problemima izazvala je veliku bol cijelog čovječanstva.
Danas slično stanje imamo u Evropi sa emigrantima i muslimanima. Veliki broj zemalja uvodi ograničenja protiv emigranata i muslimana. Zataškavaju se napadi na njih i njihove bogomolje i način života. Zbog toga je potrebno da izvučemo pouku iz prošlosti kako ne bi počinili još jednu historijsku grešku.
Dobro a da li se može riješiti kriza u kojoj se nalazi Evropa? To se može postići prvo sa suočavanjem sa stvarnim problemima i rješavanjem na adekvatan način bez optuživanja emigranata, muslimana i Turaka. Ali trenutno ne postoji nada da će se ovaj problem brzo riješiti.