BIHOR je pored Pešteri i plavsko-gusinjskog kraja najljepši sandžački kraj, a koji se nalazi na sjeveroistoku Crne Gore. Ovaj kraj je dobio ime po Bihoru, bivšem srednjovjekovnom gradu čiji se ostaci nalaze na teritoriji opštine Bijelo Polje. Danas se u upotrebi zadržao termin Gornji Bihor, dok se Donji Bihor rijetko spominje.
Područje Bihora su Osmanlije zauzeli 1455. godine, a padom srednjovjekovne Bosne, regija Bihora se nalazi u sastavu Bosne. Poslije Berlinskog kongresa kada je Bosna i Hercegovina data na upravljanje Austro-Ugarskoj, regija Bihora ostaje u sastavu Osmanlijskog carstva u okviru Novopazarskog sandžaka. Poslije Balkanskih ratova 1913. godine i podjele Sandžaka ova Bihor ulazi u sastav Crne Gore.
Nekada pod pritiskom egzistencijalnog a nekada i biološkog opstanka Bihorci su se iseljavali prema susjednim krajevima. Migracija Bošnjaka iz područja Bihora u Tursku je intenzivirana u periodu između 1956. i 1958. godine. Prije, tokom i poslije raspada Jugoslavije kao i danas bihorski Bošnjaci odlaze u Luksemburg i druge zapadnoevropske države.
https://youtu.be/ee2maVLlfIw?si=m7v-aY0dHOGvz-bH
Na području Gornjeg Bihora uglavnom živi bošnjačko stanovništvo. Sela većinom pripadaju razbijenom tipu i formirana je na prostorima povoljnim za zemljoradnju i stočarstvo, najčešće u dolinama rijeka.
Kad je podignuta prva džamija u Petnjici nema pouzdanih izvora. Krajem 19. vijeka stanovništvo Gornjeg Bihora se naglo uvećavalo, pa se stoga javila potreba da se sagradi veća džamija što se i desilo 1903. godine. Velikom akcijom Bihoraca na mjestu male sagrađena je džamija od kamena sa prizemljem i dva sprata. Unutrašnjost je urađena od drveta, krov je pokriven šindrom i sagrađeno je drveno munara. O vremenu gradnje svjedoči i tarih koji se čuva u Petnjičkoj džamiji koja je rađena dobrovoljnim radom, akcijama i materijalom.
Na ploči koja je stajala iznad ulaznih vrata napisano je: ,,La illahe illallah Muhammeden resulullah, / Mutevelija iz Trpezi Cikotić Hasan (Huso) Bejtov i / Tahir Abdurahmanov Kršić iz Radmanaca, / glavni majstor iz Hercegovine / nastanjen u Beranama Ajdin Korijenić, / imam mula Šaćir Hodžić, / godine 1321. po Hidžri“
Veličina džamije je 15,80 x 13,20 m. Zidana je poluobrađenim kamenom. Debljina zidova u prva dva sprata su 80 a posljednji 50 cm.
Munare je prvobitno bilo sagrađeno od drveta, da bi 1969. godine bilo porušeno i sagrađeno od tvrdog materijala. U tom periodu je džamija pokrivena crijepom. Više puta je džamija renovirana. Tokom tih radova džamija je izgubila originalni izgled.
2005. godine džamija je svečano otvorena poslije tri godine rada na rekonstrukciji koju je finansirao Mustafa Mujko Šabotić sa porodicom. Zidovi su ojačani armiranim betonskim stubovima, u međuspratovima ugrađene betonske armirane ploče, sagrađena drvena munara, skinut malter sa zida i sagrađen drveni krov. Tada je vraćen njen stari izgled iz polovine 20. vijeka te sačuvan ovaj vrijedni kulturno-historijski spomenik. Džamija je jedinstvena po stilu gradnje, veličini i unutrašnjem prostoru.
Svojom arhitekturom ne može se uporediti ni sa jednom džamijom u sandžačkoj regiji i šire osim što je bila veoma slična ranije spomenutoj beranskoj Čarši-džamiji koju su komunističke vlasti srušile 1949. godine. Ovolika sličnost ukazuje da su muslimani Gornjeg Bihora 1903. godine prilikom spomenute rekonstrukcije neke manje prvobitne džamije radili po planu prve beranske džamije. Naime, Čarši-džamija je sagrađena 30 godina prije džamije u Petnjici, odnosno 1873. godine. Ova džamija je takođe bila dimenzija 15×13 metara, imala je prizemlje i dva sprata, četvorovodni krov pokriven šindrom kao i drveno munare izgrađeno na kamenoj osnovi uz ćošak zida sa desne strane.
Prostori na prvom i drugom spratu Petnjičke džamije imaju direktan vizuelni i zvučni kontakt sa imamom u vrijeme održavanja hutbe sa mimbera, preko prostora koji se izdiže iznad mimbera i mihraba do same krovne konstrukcije. Ovaj prostor po čitavom obimu ima drvenu ogradu.
Na džamiji se nalazi ukupno 35 prozora, i to na ulaznoj strani 8, a sa ostale tri strane zida po 9 prozora. To su mali dvokrilni prozori sa blagim lučnim svodom sa gornje strane. Prozori su širine 75 cm i visine su nešto veće od jednog metra. Prozori su veoma malog parapeta. Prozorski otvori u zidu se šire prema unutrašnjosti objekta.
U harem džamije je 1982. godine dovedena voda, sagrađen šadrvan sa 6 česama, natkriven plehom u vidu kupole. Šadrvan je obnovljen iste godine kad i džamija kao i česma pored samog puta koji prolazi pored džamije.
Danas je Gornji Bihor samostalna opština u kojoj se gradi moderna putna infrastruktura ali se bez novih radnih mjesta nastavlja iseljavanje stanovništva u inostranstvo, Podgoricu i crnogorsko primorje.
Članak je nastao u okviru projekta koji je finansiralo Ministarstvo kulture i medija iz sredstava Fonda za podsticanje pluralizma i raznovrsnosti medija. Mišljenja, nalazi, zaključci ili preporuke koji su ovdje izneseni su stav autora i ne odražavaju nužno stav Ministarstva kulture i medija Crne Gore
