ISLAMSKO KULTURNO NASLJEĐE U ULCINJU

Ulcinj je pod osmanlijskom vlašću pao 1571. godine. U odnosu na susjedne gradove, Ulcinj je vrlo kasno pao pod osmanlijsku vlast, čak 90 godina poslije Herceg Novog (1482/1483). Grad Ulcinj je zaista bogat kulturno – istorijskim spomenicima, koji su posebno, tokom ljetnjeg perioda izuzetno posjeceni, a koji danas predstavljaju pravu kulturnu riznicu tog drevnog grada.

Kako je Ulcinj i za vrijeme Mletačke Republike imao značajan fortifikacijski, strateški, pomorski i ekonomsko – politički značaj, te strateške ciljeve nastavljali su da razvijaju i Osmanlije. Ipak za vrijeme njihove vladavine gradom, Ulcinj dobija potpuno orijentalni izgled. U gradu počinju da se grade džamije, hamami, česme, sahat-kula, hanovi, turbeta, čaršija, mektebi, medresa, a Sahat-kula je sagrađena 1754. godine.

Za vrijeme osmanlijske vladavine (1571-1880) Ulcinj je sa svojom trgovačkom flotom bio glavni stub Osmanlijskog Carstva na Jadranu. Nakon skoro tri vijeka, početkom 1878. godine Ulcinj je poslije odluke na Berlinskom kongresu 10. novembra 1880. godine pripao Knjaževini Crnoj Gori kao svojevrsna zamjena za Plav i Gusinje koji su odbili da primijene odluku da pripanu Crnoj Gori.

Za vrijeme osmanlijske uprave u Ulcinju je postojalo devet džamija: Gornjogradska, Meterizi, Meraja, Marinareve, Pašina, Namazgjah, Vrh-pazar, Bregut, Ljamina. Evlija Čelebija spominje sultansku džamiju Mahmed-hanovu u tvrđavi.

Džamija Marinarve – Mornarska se nalazila na Pristanu, podignuta je u 18. vijeku, srušena je 1931. godine. Džamija Meterizi je sagrađena ispod zidina Starog grada, ne zna s egodina gradnje ali s ezna da je srušena 1880. godine kada je na njenom mjestu sagrađena crkva sv. Nikole. Pored džamije je bilo staro muslimansko groblje sa dva turbeta i sve je poravnjato.

Pašina džamija je izgrađena 1719. godine, sagradio je Ali Klič iz Istanbula. Ova džamija se nalazi u samom Ulcinju. To zdanje potiče iz turskog perioda. Pasina dzamija podginuta je 1719. godine, i zaduzbina je Klic Alije iz Carigrada. Na zidu džamije postoji natpis : „Otvorila se sa srećom i napretkom za narod, da je hairli i za mnogo vremena. Popravljena je 1864.”. Nalazi se na oko 100 m od Mornarske džamije. Džamija ima hamam koji je izgrađen prije džamije. Hamam se sastoji se od jednog pomoćnog objekta i kupatila.

Crkva – džamija ili Gornjogradska džamija je objekat koji se nalazi u Starom gradu, odnosno u tvrđavi. Objedinjuje period XIV – XVI vijek. U okviru tog starog zdanja nalazi se Crkva Sv. Marije, podignuta 1510. godine. Na zapadnoj strani crkve dobro je ocuvan prvobitni crkveni zid. U osnovi crkva ima nepravilni pravougaonik, sa jednim ulazom. U crkvi se čuva i portal sa renesansnim dovratnicama. Iznad vrata crkve nalazi se natpis i arhivolt.

Nakon turskog osvajanja, crkva je 1693. pretvorena u gradsku džamiju. Okulis crkve je zazidan, probijena su 4 nova prozora, prezidani su i bočni zidovi a dograđen je i minaret. Vjerska funkcija džamije je prestala 1878. godine. Vrh minareta je srušen 1937. godine. U objektu crkva – džamija u Starom Ulcinju, danas je smjesten Arheoloski muzej grada.

Džamija Vrh-pazara je podignuta u 18. vijeku. U osnovi predstavlja pravougaonu džamiju sa osmougaonim minaretom. Iako je tokom zemljotersa 1979. godine dzamija Vrh pazara, dosta oštećena, na temeljima postojeće danas se nalazi nova džamija. Poznata je kao Muradin-begova džamija, izgrađena je 1749. godine, srušena 1979 u zemljotresu, a sagrađena nova 1995. godine.

Ljaminu džamiju je podigao Hadži Alija 1689. godine u Novoj mahali, koja je srušena u zemljotresu 1979. godine. Na istom mjestu sagrađena je nova džamija.

Džamiju Bregut je sagradio 1783. godine kapetan Ahmet Đuli. U zemljotresu je znatno oštećena, a temeljno je renovirana 1986. godine.

Namazgjah je glavna džamija, nalazi se u centru grada, ispred Sahat-kule. Ovu džamiju je podigao hadži Sulejman Mujali 1728. godine.

Sahat kula se u na lokaciji Podgradje nadomak Ulcinja. Sahat kula, prema pisanim dokumentima, potice iz XVIII vijeka. Taj objekat predstavlja gradjevinu kvadratne osnove, zidanu od nepravilno tesanog kamena, povezanog krecnim malterom.

 

Članak je nastao u okviru projekta koji je finansiralo Ministarstvo kulture i medija iz sredstava Fonda za podsticanje pluralizma i raznovrsnosti medija. Mišljenja, nalazi, zaključci ili preporuke koji su ovdje izneseni su stav autora i ne odražavaju nužno stav Ministarstva kulture i medija Crne Gore

Članak je nastao u okviru projekta koji je finansiralo Ministarstvo kulture i medija iz sredstava Fonda za podsticanje pluralizma i raznovrsnosti medija. Mišljenja, nalazi, zaključci ili preporuke koji su ovdje izneseni su stav autora i ne odražavaju nužno stav Ministarstva kulture i medija Crne Gore