Redakcija NACIONALNI PARKOVI BREND CRNE GORE
Piše: Božidar Proročić
Nacionalni parkovi Crne Gore predstavljaju jedan od najljepših prirodnih resursa Evrope. U impresivnom mozaiku ljepota Crne Gore izdvaja se pet nacionalnih parkova, kao područja sa izuzetnim prirodnim, ambijentalnim i kulturnim vrijednostima koja imaju ne samo nacionalni, već i međunarodni značaj. Nacionalni parkovi: Lovćen, Durmitor, Biogradska gora, Skadarsko jezero i Prokletije obuhvataju oko 7 % teritorije države Crne Gore.
Javno preduzeće za nacionalne parkove Crne Gore, osnovano 1993. u Podgorici, odgovorno je za zaštitu i upravljanje nacionalnim parkovima, pripremu i implementaciju programa zaštite i promociju parkova. JP je član je Europark federacije, međunarodne organizacije nacionalnih parkova, sa sjedištem u Grafenu u Njemačkoj, sa preko 400 članica iz 40 zemalja Evrope. Na čelu Nacionalnih parkova Crne Gore nalazi se direktor Elvir Klica.
Nacionalne parkove treba izdvojiti zato što oni predstavljaju sublimate sa najvišim stepenom prostorne integracije raznovrsnih prirodnih komponenti biodivirziteta određene sredine. Oni predstavljaju prirodne cjeline i složene ansamble izuzetnih šumskih ekosistema, geomorfoloških i hidrografskih fenomena, endemičnih i drugih rijetkih biljnih i životinjskih vrsta, mozaičnih pejzaža.
Svi nacionalni parkovi imaju svoje endemične (zaštićene) biljne vrste koje se ne mogu viđeti niđe na tlu Evope pa ni svijeta. Preplitanje klimatskih tipova, stalno smjenjivanje južnih i sjevernih vazdušnih struja, učinilo je da ovi predjeli budu pogodno stanište za čak oko tri hiljade biljnih vrsta, među njima veliki broj endemičnih i reliktnih. Posebno je značajno bogatstvo ljekovitog i aromatičnog bilja, divljeg voća i jestivih gljiva. Tamne šume četinara (smrča, bor, jela) zaslužne su i za ime zemlje – Crna Gora. Ovdje je i jedna od dvije evropske prašume, Biogradska gora koja svojim bogastvom i ljepotom privlači mnogobrojne posjetioce, planinare, avanturiste željne ljepota ,,divlje prirode”
Svaki metar Nacionalnih parkova Crne Gore naseljen je najrazlicitijim biljnim i životinjskim vrstama U Crnoj Gori raste oko 3000 biljnih vrsta i podvrsta, od cega 212 predstavlja balkanske endemite, a 22 su zastupljene samo u Crnoj Gori. Ovdje je do sada otkriveno duplo vise biljaka nego u Velikoj Britaniji ili Njemackoj. Samo na Biogradskom jezeru raste 86 vrsta drveca. Pomenimo smrcu, jelu, bukvu, brijest, hrast, javor, jasen, lipu koji su karakteristicni za planinske oblasti. Biogradska gora je pored Perućice u Bosni jedina prasuma u Evropi, a svakako je najtipicniji predstavnik prasumskih ostataka u Evropi. Jos su stari crnogorski vladari uvidjeli njenu jedinstvenost i znacaj i stavili je pod zastitu i tim gestom na neki nacin anticipirali razvoj ekoloske kulture u Crnoj Gori. Mnoga stabla u ovom Parku su stara preko 500 godina.
Svojevremeno je italijanski Italijanski botaničar Baldači je crnogorsku prirodu opisao kao ,,poetičnu i patetičnu” misleći na patetiku kontrasta i poetiku raznovrsnosti koje su zastupljene u Crnoj Gori. Ova, za jednog naucnika neuobicajena terminologija definise sustinske vrijednosti crnogorske ekoloske riznice, a one nisu sadrzane u brojnosti, vec u raznovrsnosti biljnih i zivotinjskih vrsta. Impresivno bogatstvo floristickog sastava oduvijek je predstavljalo izazov za strane i domace biologe.Ovdje su vrsili botanicka istrazivanja nasi najveci botanicari poput J. Pancica, L. Adamovica i N. Kasanina kao i brojni naucnici iz inostranstva.
Direktor Nacionalnih parkova Crne Gore gospodin Elvir Klica je u razgovoru istakao sljedeće: ,,U prošloj godini smo ostvarili značajan porast broja posjetilaca. Zajedno sa uposlenima priprermili smo i realizovali veliki broj značajnijh projekata koji su vezani kako za očuvanje tako i za promociju parkova. Nacionalni parkovi predstavljau ogroman i veoma složen kompleks i mi se trudimo da sve zaštitimo i očuvamo. Siguran sam da su Ncionalni Parkovi Crne Gore jedan od prepoznatljivih brendova Crne Gore i mi ćemo i dalje raditi na uanpređenju, promociji i valorizaciji resursa prirodne baštine na najljepši mogući način ćime ćemo očuvati našu bogatu riznicu prirode.”
