ALI MUSTAFAJEV, NOVINAR HEROJ AZERBEJDŽANA
Piše: Božidar Proročić
Ali Mustafajev (azerbejdžanski: Alı Mustafa oğlu Mustafayev) rođen je 14. aprila 1952. godine u regionu Kazaka u selu (Kazakbeili) Azerbejdžan. Bio je – novinar Azerbejdžanske televizije, publicista, pjesnik, član Azerbejdžanskog sindikata novinara, zasluzeni novinar Republike Azerbejdžan, narodni heroj Azerbejdžana, mučenik rata u Karabahu.
Godine 1969. završio je srednjoškolsko obrazovanje u srednjoj školi sela Dash Salakhli. Od 1971. do 1973. Mustafajev je služio u sovjetskim oružanim snagama. Godine 1981, diplomirao je na fakultetu žurnalistiku na Azerbejdžanskom državnom univerzitetu u Bakuu. Književni i umjetnički rad započeo je u Azerbejdžanskom komitetu za državnu televiziju i radio. Njegove lirske pjesme i publicistički spisi redovno su objavljivani u časopisima. Prepoznat je kao talentovan, posebno nadareni televizijski novinar zbog svojih izuzetnih intervjua, eseja i i svojih impresivnih novinarskih tema i zapažanja koja je publikovao. Ali Mustafaiev je bio jedan od vodećih novinara u dnevnom programu. Kada je počeo rat u Nagornom Karabahu, Mustafajevu je dodijeljeno da izvještava sa linija fronta.
Ali Mustafajev je uživo izvještavavao sa ratom zahvaćenog žarišta, Nagorno-Karanbaha kao i zvaničnim sastancima visokog nivoa iz oblasti Nagorno-Karabah tokom Jerrmenskog vojnog napada na Azerbejdžan. Bio je parlamentarni dopisnik Vrhovne skupštine Republike Azerbejdžan u Moskvi od 1989. do 1990. Kada su Jermenski secesinonisti i teroristi upali maskirani i naoružani u selu Hodžali 18. i 19. novembra 1991. godine, Ali Mustafajev, koji je čuo ovu vijest, nije mogao spavati cijelu noć. Rano ujutro, on je preuzeo vođstvo grupe, novinara koja je stigla na azerbejdžansku televiziju i krenula na hitni let u Agdam. Dana 20. novembra tim novinara zajedno sa Ali Mustafajevom vratio se vojnim helikopterom iz Agdama do Hodžalija, zajedno sa državnim i vladinim zvaničnicima Azerbejdžana, te visokim vojnim osobljem.
Masakr Jermenske vojske u selu Hodžali bio je najkrvaviji događaj u ratu između Jermenije i Azerbejdžana, koji je vođen početkom 90-tih godina prošlog vijeka zbog spornog područja Nagorno-Karabaha. Hodžali je selo koju su jermenske snage okupirale krajem 1991. godine. Riječ je o mjestu koje se prostire na 936 kilometara kvadratnih i u kojem je živjelo 2.605 porodica, odnosno 7.000 osoba. Jermenska vojska je prethodno zauzela glavni grad Nagorno-Karabaha Hankendi, a potom su metom njihovih napada postala azerbejdžanska sela, od kojih je Hodžali bilo najveće. U Hodžaliju se nalazi jedini aerodrom u regiji i bio je važan kanal prometa humanitarne pomoći Azerbejdžancima u toj regiji. Krajem januara 1992. godine, jermenska vojska je u potpunosti opkolila Hodžali, a 25. februara je započela žestoka oružana operacija okupacije mesta. Prema zvaničnim podacima, u masakru u Hodžaliju ubijeno je 613 civila, među kojima 106 žena i 83 djece. Teško je ranjeno 487 osoba. Jermenske snage su zarobile 1.275 osoba, od kojih se 150 još uvek vodi kao nestalo.
Ali Mustafajev je ubijen 20 novembra 1991 zajedno sa 19 putnika i 3 člana posade u helikopteru koji su srušile jermenske militantne snage u blizini sela Karakend, u Nagorno-Karabahu u Azerbejdžanu. Nije bilo preživjelih. Prema poznatim istorijskim podacima, helikopter Mi-8 N72, koji je letio samo tristo metara iznad Karakakana, pogođen je 20. novembra 1991. u 14:42, po tamošnjem vremenu zločin nikada nije rasvijetljen niti su počinioci privedeni pravdi do danas tada su poginuli: Tofig Ismailov, državni sekretar Republike Azerbejdžan, Ismet Kaiibov, vrhovni tužilac Republike Azerbejdžan, Mohammad Asadov, poslanik u parlamentu Republike Azerbejdžan, Vagif Jafarov, poslanik u parlamentu Republike Azerbejdžan, Vali Mammadov, poslanik u Parlamentu Republike Azerbejdžan, Zulfu Hajiiev, poslanik u parlamentu Republike Azerbejdžan, Osman Mirzajev, šef administracije predsednika Republike Azerbejdžan, Ali Mustafajev, TV novinar Igor Plaviski, javni tužilac autonomne regije Nagorno-Karabah,Sailau Serikov, zamjenik ministra unutrašnjih poslova Republike Kazahstan, Fakhraddin Shahbazov, novinar-kamerman Rafig Mammadov, pomoćnik Državnog sekretara Republike Azerbejdžan Sergej Ivanov, šef Odjeljenja za unutrašnju bezbjednost u Nagorno-Karabahu Nikolaj Jinkin, komandant vanrednog stanja, Mihail Lukashov, general-major policije Oleg Kočerov, potpukovnikGurban Namazaliev, prvi zamjenik ministra za vodene resurse Republike Azerbejdžan Vjačeslav Kotov , komandant helikopterskog odreda Gennadij Domov , član helikopterske jedinice Dmitrij Iarovenko , član helikopterskog odreda.
Ali Mustafajev je sahranjen u Aleji mučenika u Bakuu. Za svoj rad 1991. godine nagrađen je (posthumno) za novinara godine. Posle njegove smrti, Ali Mustafajev je dekretom br. 294 predsjednika Republike Azerbejdžan od 6. novembra 1992. dobio počasnu titulu nacionalnog heroja Azerbejdžana. Škola u Bakuu, glavnom gradu Azerbejdžana, dobila je ime po njemu.