Nišani roditelja Šemsi-paše Biševca

U gradu Rožajama ima tri groblja. Jedno se nalazi pokraj same džamije Sultana Murata i njegovi nišani su iz vremena Osmanlijskog carstva. Nišani su pravljeni od kamena, neki imaju “čalmu” na vrhu, a na nekima je malo spuštenija čalma. Drugo groblje se nalazi takođe u blizini džamije Sultana Murata na brdu zvanom Top i zove se Klimentaško. Treće groblje se nalazi na Bandžovom brdu i zove se Kučansko. Kod pravljenja i uređivanja mezara u Rožajama zadnjih nekoliko godina ima pretjerivanja, tako da se prave mermerni blokovi, sa ugraviranom fotografijom umrle osobe, sa mjesecom i zvijezdom, sa stubovima raznih oblika, tako da neki grobovi više liči na neku vrstu grobnice nego na muslimanski tradicionalni mezar. Učenije i pobožnije porodice zadržale su skromnost, pa postavljaju samo uobičajene nišane sa malom betonskom coklom okolo mezara, ostavljajući nepokrivenu zemljanu površinu sa njegove gornje strane. Inače zbog ovih novotarija i zbog gubljenja prepoznatljivog muslimanskog izgleda, ova groblja su izgubila jedan prijatan i blaženstven izgled, a postala su “betonski” hladna i bez “utiska pobožnosti”.^[1]

U rožajskom selu Biševo koje je od grada udaljeno 20-tak kilometara nalaze se mezari roditelja posljednjeg sandžačkog paše Šemsi-paše Biševca sa nišanima na kojima su uklesani stihovi.

Hüvelbâki

Bu mihmân hanede gâfil bulunma

Sakin terk etme rah-i müstakimi

Gelenler dâima gitmektedir yap

cihanin yoktur asla bir mukimi

eydince hasili bekâyi rihlet

ar’arlar daima kudsî selimi

nizami Yigirmi üçünci alayin

miralay-i izzetlû Semsi begîn

pederi merhûm Destan aga ibn

Ismail aga ruhiçün fâtiha

Sene 1312.

Prepjev:

On (Allah) je vječan!

Ne snebivaj se u ovoj musafirhani

put pravednih nipošto ne napuštaj,

onih što stalno dolaze i odlaze

Na dunjaluku niko vječan nije.

Kad se primakne put ka vječnosti

uvijek si u predjelu dženetske

ljepote.

Oficira dvadeset i trećeg puka,

čuvenog pukovnika Šemsi-bega,

otac, umrli Destan-aga, sin

Ismail-age, za njegovu dušu

(prouči) Fatihu

Godine 1896/7.^[2]

Ah, min-el mevt-i

Eyleme feleketen ümid vefa

Bî-vefadir kimseye vermez

eman

Kendi halimde dururken kosma

Rici emr-i eristi na-gehan

Emr-i hakk-i vâki’ olunca faniyye-i

Eyleyüb terk oldum akbiye-i revan

… isyanim ilahi afv edib

Mesakinim olsun heman gülzar-

i huban^[3]

Prepjev:

Ah, bolna smrti !

Ne nadaj se nit’ se predaj nebesima

Nevjernima nema utočišta

Ne hitaj mjestu na kom’ stojiš

K’ mjestu odredjenja dospijevaš

odjednom

Objava o prolaznosti stiže iznenada

Načinjena odijela odlazeći ostavljam

Oprost duši nepokornoj Svevišnji …

Smjesta nek mi boravište u

divnom ružičnjaku (đulbašči) bude…^[4]

Istaknuta slika: Nišan kod džamije ”Sultan Murat II” u Rožajama. FOTO: Samer Kalač